ده نکته آموزنده از تشبیه انسان مومن به آیینه
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: «المومن مرآه المومن»
مومن آیینه ی مومن است.
این تشبیه بسیار زیبا، می تواند نکات بسیاری را در برداشته باشد
که به ده نکته ی آن از کتاب «تمثیلات» (به انضمام بعضی ابیات
برگرفته از دیوان اشعار شاعران) اشاره می کنیم:
1- مثل آیینه باشیم، هم زیبایی دیگران را ببینیم و هم نقاط
ضعف آنان را، مثل مگسی نباشیم که فقط روی زخم و
جراحت می نشیند.
با بد و نيك است يك رنگي هوس آيينه را
نيست اظهار خلاف هيچ كس آيينه را
(بيدل دهلوي)
2- مثل آیینه باشیم، نه مثل ذرّه بین ؛ عیب مردم را بزرگ تر
از آنچه هست نبینیم.
3- مثل آیینه باشیم، نه مثل شانه. آینه روبرو عیب ها را
می گوید ولی شانه پشت سر رفته و در میان موها می گوید.
دوست دارم که دوست عیب مرا / هم چو آیینه پیش رو گوید
نه که چون شانه با هزار زبان / پشت سر رفته مو به مو گوید
4- آیینه، مراعات مقام و شخصیّت افراد را نمی کند و گرفتار
تهدید و تطمیع نمی شود.
5- آیینه زمانی می تواند کارایی داشته باشد که غبار نگرفته
و صاف و صیقلی باشد. انسان نیز زمانی می تواند انتقاد
سازنده داشته باشد که خودش دارای عیب نباشد.
«چشم فرو بسته اي از عيب خويش / عيب كسان را شده آيينه پيش»
(مخزن الاسرار، نظامی)
«آینه ی دل چون شود صافی و پاک / نقش ها بینی برون از آب و خاک»
(مثنوی مولانا، دفتر دوم)
6- شکستن آیینه به خاطر آن که عیب ما را نشان می دهد خطاست،
آزردن کسانی که انتقاد می کنند نیز نارواست.
«آینه ار نقش تو بنمود راست / خود شکن، آیینه شکستن خطاست.»
(مخزن الاسرار، نظامی)
7- اگر آیینه را بشکنند، قطعات آن هم عیب ما را نشان می دهد ؛
مومن را نیز اگر اذیّت کنند، باز دست از کارش برنمی دارد.
8- آیینه به خاطر صیقلی بودن عیب ما را می گوید ؛ مومن نیز
بر اساس صفا و صداقت باید عیب برادر دینی خود را بگوید نه بر
اساس کینه و انتقام.
9- آیینه عیب ما را در خود نگه نمی دارد، همین که از برابر آن
کنار برویم، عیب ما از صفحه آن پاک می شود. مومن نیز باید
روبرو عیب را تذکر دهد و چون از او جدا شدیم، عیب ما را در دل
خود نگه ندارد.
«صورت نبست در دل ما کینه ی کسی / آیینه هرچه دید فراموش می کند.»
(سلیم تهرانی)
«کفرست در طریقت ما کینه داشتن / آیین ماست، سینه چون آیینه داشتن»
(طالب آملی)
«ز یاران کینه هرگز در دل یاران نمی ماند / به روی آب جای قطره باران نمی ماند»
(بیدل)
10- کسی عیب خود را می فهمد که بخواهد بفهمد وگرنه ممکن
است انسان به آیینه نگاه سطحی بکند، ولی به فکر بررسی
عیب های خود نباشد.
منبع: http://www.samiri-2020.blogfa.com
جمعه 24 آذر 1391برچسب:
تبادل
لینک هوشمند
